Quản lý Công nợ và Dòng tiền: Hướng dẫn “Sống còn” cho Doanh nghiệp mới bắt đầu
Quản lý Công nợ và Dòng tiền: Hướng dẫn “Sống còn” cho Doanh nghiệp mới bắt đầu Là một nhà
Trong vài năm trở lại đây, cụm từ Work-Life Balance (cân bằng công việc và cuộc sống) xuất hiện dày đặc trong các hội thảo nhân sự, chiến lược quản trị doanh nghiệp và thậm chí trong những buổi trò chuyện đời thường. Nó được xem như một “lý tưởng sống” của thế hệ nhân sự mới, đặc biệt là Gen Z và Millennials – những người vừa muốn sự nghiệp ổn định, vừa khát khao duy trì những mối quan hệ cá nhân, chăm sóc sức khỏe tinh thần và tận hưởng cuộc sống.
Tuy nhiên, khi bước chân vào môi trường startup hoặc các công ty áp dụng mô hình 996 – tức làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày/tuần – thì khái niệm này bỗng trở nên xa vời. Ở đó, lịch làm việc không còn dừng lại ở 40 giờ/tuần tiêu chuẩn, mà có thể lên tới 70–90 giờ/tuần. Người lao động phải thường xuyên mang việc về nhà, luôn trong trạng thái “online” để phản hồi tin nhắn, email hoặc xử lý khủng hoảng bất ngờ.
Không ít founder startup thừa nhận: “Để tồn tại, chúng tôi buộc phải hy sinh Work-Life Balance.” Thực tế, trong những giai đoạn đầu, áp lực gọi vốn, tăng trưởng người dùng, cạnh tranh thị trường buộc họ phải đánh đổi giấc ngủ, sức khỏe và thậm chí cả thời gian bên gia đình. Đây là cái giá gần như mặc định của hành trình khởi nghiệp.
Với nhân viên, bức tranh cũng không sáng sủa hơn. Burnout (kiệt sức) đã trở thành “căn bệnh thế kỷ” của giới văn phòng, khi sự mệt mỏi về thể chất và căng thẳng tâm lý kéo dài khiến nhiều người mất động lực, giảm hiệu suất và thậm chí rơi vào trầm cảm. Một báo cáo của Harvard Business Review (2022) cho thấy hơn 70% nhân viên văn phòng toàn cầu cảm thấy họ chưa đạt được Work-Life Balance, bất kể chính sách phúc lợi có hấp dẫn đến đâu.
Câu hỏi vì thế càng trở nên nhức nhối: Work-Life Balance có thật sự tồn tại trong thế giới 996 và startup? Hay chỉ là một ảo tưởng mà chúng ta đang cố bám víu để tự an ủi bản thân?
Trong hơn một thập kỷ qua, Work-Life Balance (cân bằng công việc và cuộc sống) đã trở thành một trong những mục tiêu lớn nhất mà nhân sự văn phòng trên toàn thế giới hướng đến. Hình ảnh lý tưởng về một ngày làm việc 8 tiếng, tan ca đúng giờ, buổi tối dành cho gia đình hoặc sở thích cá nhân, cuối tuần nghỉ ngơi, du lịch… nghe qua tưởng rất đơn giản, nhưng thực tế lại hiếm có ai đạt được.
Theo nghiên cứu của Harvard Business Review (2022),hơn 70% nhân viên văn phòng toàn cầu thừa nhận rằng họ chưa thể đạt được Work-Life Balance, ngay cả khi đang làm việc tại những tập đoàn lớn có chính sách nghỉ phép linh hoạt, chế độ phúc lợi cạnh tranh. Lý do chính là áp lực KPI, deadline dồn dập, cộng thêm văn hóa “luôn trực tuyến” (always-on culture), buộc họ phải mang việc về nhà, trả lời email lúc nửa đêm hoặc xử lý báo cáo cuối tuần.
Nói cách khác, ngay cả khi doanh nghiệp đã có chính sách, thì khối lượng công việc và kỳ vọng kết quả vẫn khiến cán cân công việc – cuộc sống bị lệch.
Tại Việt Nam, khảo sát của Anphabe & Navigos Group (2023) cho thấy 72% nhân sự – đặc biệt là Gen Z – mong muốn cân bằng công việc và cuộc sống, nhưng trên thực tế họ gần như không đạt được. Lý do xuất phát từ ba điểm:
1,Quá tải deadline: Công việc luôn dồn dập, nhân sự thường xuyên phải làm ngoài giờ.
2.Không có ranh giới rõ ràng: Giờ làm và giờ nghỉ bị hòa lẫn, đặc biệt trong môi trường hybrid hoặc remote.
3..Thiếu công cụ quản lý khoa học: Nhiều doanh nghiệp SMEs vẫn dùng bảng tính thủ công, quy trình rời rạc, dẫn đến nhân viên mất nhiều thời gian xử lý những việc không tạo ra giá trị.
Điều này chứng minh rằng Work-Life Balance không phải là khái niệm viển vong, mà là một nhu cầu thực sự của người lao động hiện đại. Tuy nhiên, nó khó tồn tại trong môi trường làm việc thiếu tối ưu, nơi công nghệ chưa được ứng dụng để tự động hóa, và nơi con người vẫn phải gánh vác khối lượng công việc không cần thiết.
Bài toán đặt ra cho doanh nghiệp là: làm sao vừa duy trì hiệu quả công việc, vừa tạo không gian để nhân sự không kiệt sức? Đó không chỉ là trách nhiệm xã hội, mà còn là chiến lược để giữ chân nhân tài và xây dựng một đội ngũ bền vững.
Nếu Work-Life Balance là “giấc mơ” của người lao động, thì 996 lại là “cơn ác mộng” nhưng đồng thời cũng là “vũ khí tăng trưởng” của nhiều startup công nghệ. 996 nghĩa là làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày mỗi tuần, tổng cộng 72 tiếng – thậm chí nhiều nhân viên làm việc lên đến 90 tiếng/tuần.
Mô hình này bắt nguồn từ các tập đoàn công nghệ lớn tại Trung Quốc như Alibaba, Huawei, ByteDance. Trong giai đoạn bùng nổ công nghệ, 996 trở thành “chuẩn mực” bất thành văn, được coi như bí quyết để tăng trưởng thần tốc và cạnh tranh khốc liệt trên thị trường.
Tốc độ phát triển nhanh: Doanh nghiệp có thể ra mắt sản phẩm mới chỉ trong vài tháng thay vì cả năm.
Tối ưu nguồn lực: Trong giai đoạn khởi nghiệp vốn hạn chế, việc “ép” đội ngũ làm thêm giờ giúp tối đa hóa hiệu suất.
Tinh thần chiến đấu: Nhân sự trong môi trường 996 thường hình thành tâm lý “cùng nhau vượt khó”, giống như tham gia vào một cuộc chiến sinh tồn.
Tuy nhiên, mặt trái của 996 lại vô cùng lớn:
Burnout tập thể: Nhân viên kiệt sức, dẫn đến nghỉ việc hàng loạt.
Tỷ lệ stress cao: Theo WHO, có đến 20% nhân sự startup có dấu hiệu trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.
Turnover liên tục: Doanh nghiệp phải chi phí lớn để tuyển dụng, đào tạo, trong khi đội ngũ cũ rời đi.
Không dừng lại ở đó, vào năm 2021, Tòa án Trung Quốc đã chính thức tuyên bố 996 là bất hợp pháp, vi phạm luật lao động, sau hàng loạt vụ kiện liên quan đến tử vong do làm việc quá sức trong ngành công nghệ. Đây là minh chứng rõ ràng rằng: 996 có thể mang lại lợi ích ngắn hạn, nhưng phá hủy bền vững dài hạn.
Với Việt Nam, khi nhiều startup đang chịu áp lực tăng trưởng và bị cuốn vào “cơn lốc” cạnh tranh, câu hỏi đặt ra là: Chúng ta sẽ chọn con đường 996 để đốt cháy giai đoạn, hay tìm một cách bền vững hơn để vừa phát triển, vừa giữ được nhân sự?
Tại Việt Nam, nhiều startup – đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, F&B, thương mại điện tử – đang vô tình sao chép lại mô hình 996 từ Trung Quốc. Không ít founder kỳ vọng rằng đội ngũ phải “cháy hết mình”, sẵn sàng làm việc 12–14 giờ mỗi ngày, coi đây là minh chứng cho sự cống hiến.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy bức tranh không mấy sáng sủa:
Hơn 80% startup Việt Nam thất bại sau 3 năm (theo VnExpress, 2024).Một trong những nguyên nhân phổ biến không chỉ là thiếu vốn, mà còn là kiệt sức tập thể.
Nhân sự trẻ, đặc biệt là Gen Z, ngày càng từ chối tư duy “sống để làm việc”. Họ muốn “làm việc để sống”, nghĩa là công việc phải hỗ trợ cho cuộc sống chứ không chiếm trọn nó.
Đây là lúc startup Việt Nam cần tự đặt câu hỏi: Liệu có thể vừa tăng trưởng nhanh, vừa đảm bảo Work-Life Balance cho đội ngũ?
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số và cạnh tranh toàn cầu, nhiều nhà quản lý Việt Nam vẫn tin rằng làm nhiều giờ hơn = hiệu quả hơn. Nhưng các nghiên cứu đã chứng minh điều ngược lại.
McKinsey (2023): Nhân viên có Work-Life Balance tốt tăng 21% năng suất, giảm 50% tỷ lệ nghỉ việc.
Harvard Business Review: Tổ chức khuyến khích nghỉ ngơi và quản lý khối lượng công việc hợp lý có doanh thu cao hơn 22% so với đối thủ.
Điều này đặc biệt đúng với startup – nơi sự sáng tạo, đổi mới và động lực nội bộ quan trọng hơn số giờ ngồi tại văn phòng. Nói cách khác, Work-Life Balance không phải “xa xỉ phẩm”, mà chính là lợi thế cạnh tranh bền vững.
Jack Ma từng tuyên bố “996 là phúc khí”. Tuy nhiên, sau làn sóng phản đối của nhân viên và truyền thông, chính Alibaba cũng phải thay đổi chính sách, cho phép làm việc linh hoạt và tập trung nhiều hơn vào phúc lợi nhân sự.
Bài học: Không một mô hình nào có thể “ép buộc” Work-Life Balance biến mất mãi mãi. Văn hóa doanh nghiệp phải thay đổi để giữ người tài.
Năm 2019, Microsoft thử nghiệm chính sách “Work-Life Choice Challenge”: cho phép nhân viên nghỉ thứ Sáu hàng tuần. Kết quả:
Năng suất tăng 40%.
Điện năng tiêu thụ giảm 23%.
Nhân viên hạnh phúc hơn, gắn bó hơn.
Bài học: Cân bằng không chỉ nâng cao tinh thần, mà còn tạo ra lợi nhuận thực sự.
Một số startup công nghệ Việt Nam (trong đó có Base.vn trước khi được mua lại bởi FPT) đã sớm áp dụng quản trị số hóa: tự động hóa workflow, quản lý nhân sự online, báo cáo realtime. Điều này giúp nhân sự giảm khối lượng thủ công, hạn chế làm thêm giờ.
Bài học: Công nghệ chính là chìa khóa để duy trì Work-Life Balance mà không ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng.
Trong kỷ nguyên mà Gen Z và Gen Alpha dần chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động, nhu cầu về Work-Life Balance không chỉ còn là xu hướng, mà đã trở thành yếu tố quyết định giữ chân nhân sự.
Gen Z (1997–2012): coi trọng “ý nghĩa công việc” và “chất lượng cuộc sống” hơn là mức lương cao.
Gen Alpha (2013–2025): thế hệ này lớn lên cùng công nghệ, remote work, hybrid work – họ sẽ càng khó chấp nhận những mô hình làm việc kiểu 996.
Nếu doanh nghiệp không tạo ra môi trường cân bằng, họ sẽ khó lòng giữ chân nhân sự trẻ, dù có trả mức lương hấp dẫn đến đâu. Ngược lại, những công ty dám đặt Work-Life Balance vào chiến lược nhân sự sẽ trở thành điểm đến mơ ước cho tài năng toàn cầu.
Nhiều founder ở Việt Nam cho rằng, để startup sống sót và tăng trưởng, đội ngũ phải chấp nhận đánh đổi Work-Life Balance. Tuy nhiên, thực tế không hẳn như vậy. Câu trả lời nằm ở quản trị thông minh.
Nếu một doanh nghiệp vẫn quản lý thủ công bằng Excel, báo cáo chậm, dữ liệu rời rạc, nhân sự chắc chắn phải làm thêm giờ để bù đắp. Nhưng khi ứng dụng ERP (Enterprise Resource Planning), cục diện thay đổi hoàn toàn:
Tự động hóa báo cáo: số liệu cập nhật realtime, không cần nhập tay.
Quản lý tài chính, kho hàng, nhân sự trên một hệ thống duy nhất: giảm sai sót và trùng lặp.
Giảm 70% khối lượng nhập liệu thủ công: tiết kiệm hàng chục giờ làm thêm mỗi tuần.
Hỗ trợ hybrid/remote work: nhân sự không cần “dán” ở văn phòng để hoàn thành công việc.
Đây chính là nơi mà Fintech Draco tạo ra lợi thế. Với các gói Startup DraERP và Doanh nghiệp DraERP, SMEs và startup có thể:
Giữ Work-Life Balance cho nhân sự (workflow rõ ràng, ít OT).
Đảm bảo tăng trưởng nhờ dữ liệu chính xác & quyết định nhanh chóng.
Linh hoạt mở rộng quy mô mà không lo hệ thống quản lý “quá tải”.
Nói cách khác, startup Việt Nam hoàn toàn có thể vừa phát triển nhanh, vừa bảo vệ sự cân bằng cho đội ngũ – nếu có công cụ quản trị phù hợp.
Từ năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công nhận Burnout là hội chứng nghề nghiệp. Đây không chỉ là mệt mỏi tạm thời, mà là trạng thái kiệt quệ về thể chất và tinh thần, biểu hiện qua:
Kiệt sức kéo dài, mất khả năng tập trung.
Mất động lực, coi công việc vô nghĩa.
Suy giảm hiệu suất, giảm sáng tạo.
Burnout đặc biệt phổ biến trong môi trường startup và công nghệ – nơi deadline, KPI, và cạnh tranh khốc liệt được coi là “chuẩn mực sống”.
Trong văn hóa 996, nhân sự gần như không có khoảng trống để nghỉ ngơi. Việc dành 12–14 giờ/ngày cho công việc khiến họ không còn cơ hội “sạc lại năng lượng”.
Founder startup thường sống cùng dự án, kéo theo nhân sự cũng phải “trực 24/7”. Email, tin nhắn công việc có thể đến bất cứ lúc nào, khiến ranh giới giữa “giờ làm” và “giờ nghỉ” biến mất.
Nhiều startup Việt Nam vẫn quản lý bằng Excel, chat rời rạc, báo cáo thủ công. Kết quả là nhân sự phải OT để tổng hợp số liệu, gây ra quá tải không cần thiết.
Burnout không chỉ gây hại cho cá nhân, mà còn tạo ra vấn đề xã hội:
Tăng chi phí y tế: Stress kéo dài liên quan đến tim mạch, mất ngủ, trầm cảm.
Suy giảm năng suất quốc gia: Theo Gallup, burnout làm mất 322 tỷ USD/năm cho nền kinh tế toàn cầu.
Khủng hoảng nhân sự trong startup: Người trẻ nghỉ việc hàng loạt, startup mất “máu” và sụp đổ nhanh chóng.
Ở Việt Nam, báo cáo của VnExpress 2024 chỉ ra: hơn 42% nhân viên startup có ý định nghỉ việc trong năm đầu tiên vì kiệt sức. Đây là con số đáng báo động.
Khác với thế hệ Millennials từng quen với OT và cống hiến, Gen Z – lực lượng lao động chính trong startup hiện nay – có tư duy rất khác:
Họ ưu tiên sức khỏe tinh thần hơn lương cao.
Họ muốn công việc linh hoạt, remote hoặc hybrid.
Họ không chấp nhận “sống để làm việc” – thay vào đó, muốn “làm việc để sống”.
Điều này khiến startup Việt Nam phải đối diện với một thực tế: không thể giữ chân nhân sự bằng lương và văn hóa 996, mà cần giải pháp quản lý mới.
Burnout không chỉ làm mất người tài, mà còn bóp nghẹt sáng tạo – yếu tố sống còn của startup.
Một nghiên cứu của Stanford University cho thấy:
Sau 55 giờ/tuần, năng suất lao động giảm mạnh.
Làm 70 giờ/tuần không khác gì 55 giờ – chỉ mệt hơn, không hiệu quả hơn.
Ngược lại, những công ty áp dụng Work-Life Balance:
Nhân viên sáng tạo hơn, gợi ý nhiều ý tưởng đột phá.
Tăng sự gắn kết nội bộ.
Tạo ra thương hiệu tuyển dụng hấp dẫn.
Burnout (kiệt sức nghề nghiệp) đang là “căn bệnh âm thầm” của startup Việt Nam. Nhiều founder nghĩ rằng giải pháp duy nhất là “giảm giờ làm” – nhưng trong thực tế, với áp lực tăng trưởng, gọi vốn, mở rộng thị trường, việc này gần như không khả thi ngay lập tức. Điều cần thiết hơn chính là tái cấu trúc hệ thống vận hành.
Tái cấu trúc quy trình: Loại bỏ các công việc thừa, lặp lại. Ví dụ, thay vì nhân sự phải nhập số liệu bán hàng thủ công mỗi ngày, hãy kết nối hệ thống bán hàng với kho và kế toán. Điều này giúp nhân viên tập trung vào công việc sáng tạo và chăm sóc khách hàng thay vì “chạy số liệu”.
Ứng dụng công nghệ ERP: Một giải pháp ERP như DraERP có thể giảm đến 70% khối lượng nhập liệu, cho phép báo cáo realtime và quản lý toàn diện từ tài chính, kho, nhân sự đến bán hàng. Nhờ đó, founder không cần “ôm” hết báo cáo, nhân viên không còn cảnh OT vì deadline dồn ứ cuối tháng.
Ranh giới rõ ràng: Startup cần mạnh dạn đặt chính sách “không email ngoài giờ”, hoặc quy định ngày nghỉ bắt buộc để bảo vệ tinh thần đội ngũ.
Xây dựng văn hóa quan tâm đến sức khỏe: Thay vì chỉ nói về KPI, hãy tạo các chương trình coaching, mentoring, hoạt động gắn kết. Đây chính là “liều vaccine tinh thần” giúp nhân viên gắn bó lâu dài.
Đây chính là lúc các giải pháp như DraERP trở thành đòn bẩy kép: vừa giúp startup tối ưu vận hành, vừa bảo vệ Work-Life Balance cho đội ngũ.
Founder không cần “ôm” mọi báo cáo.
Nhân sự không cần OT vì nhập liệu.
Doanh nghiệp có thể tăng trưởng mà không đánh đổi sức khỏe tinh thần.
Trong kỷ nguyên hậu COVID-19, giá trị của công việc đã thay đổi mạnh mẽ. Người lao động không còn coi “lương cao” là yếu tố duy nhất, mà đặt sức khỏe tinh thần, sự linh hoạt, và ý nghĩa công việc lên hàng đầu.
Một số xu hướng nổi bật:
Hybrid Work & Remote Work: Không chỉ ở Mỹ, Châu Âu, mà ngay cả tại Việt Nam, ngày càng nhiều công ty áp dụng mô hình làm việc kết hợp để giảm stress và tăng năng suất.
Tập trung vào sức khỏe tinh thần: Doanh nghiệp đầu tư vào coaching, workshop mindfulness, và phúc lợi liên quan đến tâm lý.
Ứng dụng công nghệ tự động hóa: AI, ERP, và các công cụ quản lý số giúp giảm tải khối lượng công việc lặp lại.
“Quiet quitting” trở thành cảnh báo: Nếu không cải thiện Work-Life Balance, doanh nghiệp sẽ phải đối diện với làn sóng nghỉ việc âm thầm (quiet quitting).
Điều này cho thấy, Work-Life Balance không còn là “phúc lợi thêm”, mà là chiến lược giữ chân nhân tài.
Phần lớn startup Việt Nam đang mắc kẹt trong 2 vòng xoáy:
Đốt tiền chạy KPI → ép nhân sự OT liên tục.
Thiếu hệ thống quản lý → founder ôm việc, nhân viên kiệt sức.
Hậu quả là chảy máu chất xám. Khảo sát của VietnamWorks 2024 cho thấy hơn 58% nhân sự startup sẵn sàng nghỉ việc nếu môi trường không cân bằng.
Nếu startup vẫn duy trì cách vận hành “996 phiên bản Việt”, họ sẽ không thể giữ được nhân tài. Chỉ khi thay đổi cách quản trị – tối ưu hóa bằng công nghệ và văn hóa doanh nghiệp – thì startup mới có cơ hội sống sót.
Một hệ thống ERP như DraERP giúp:
Đồng bộ dữ liệu tài chính, kho, bán hàng, nhân sự.
Giảm đến 70% công việc nhập liệu thủ công.
Có báo cáo realtime, không cần OT để “chạy số liệu” cuối tháng.
Dễ dàng mở rộng khi doanh nghiệp scale-up.
Ranh giới: Không email sau 21h, khuyến khích nghỉ phép định kỳ.
Tinh thần đội nhóm: Team building, lớp kỹ năng mềm, hoạt động gắn kết.
Nghỉ phép linh hoạt: Áp dụng “Mental Health Day” – cho phép nghỉ để phục hồi tinh thần.
Để hỗ trợ SMEs và startup Việt Nam, Fintech Draco mang đến 3 gói giải pháp:
Gói Startup DraERP: Dành cho doanh nghiệp mới khởi nghiệp, miễn phí cài đặt cơ bản, dễ triển khai, quản lý bán hàng – kho – kế toán nhanh chóng.
Gói SME Growth: Phù hợp doanh nghiệp tăng trưởng nhanh, cần tối ưu tài chính, CRM, báo cáo phân tích và quản lý bán hàng đa kênh.
Gói Enterprise: Dành cho doanh nghiệp lớn hoặc startup đã scale-up, ERP toàn diện bao gồm quản lý nhân sự, sản xuất, dự án và có thể tùy biến theo từng ngành.
Thông tin chi tiết: draerp.vn (ERP cho Startup & SMEs) và draco.biz (hệ sinh thái chuyển đổi số).
Work-Life Balance không phải “đặc quyền” của tập đoàn lớn, mà là nền tảng phát triển bền vững cho mọi startup.
Nhân sự khỏe mạnh → sáng tạo, cống hiến hơn.
Doanh nghiệp có ERP → tiết kiệm nguồn lực, tránh lãng phí.
Founder bớt ôm việc → tập trung vào chiến lược dài hạn.
Startup Việt Nam hoàn toàn có thể vừa tăng trưởng, vừa bảo vệ sức khỏe tinh thần đội ngũ – miễn là dám thay đổi ngay từ bây giờ.
Quản lý Công nợ và Dòng tiền: Hướng dẫn “Sống còn” cho Doanh nghiệp mới bắt đầu Là một nhà
Mở đầu: Doanh nghiệp cần gì ở một giải pháp ERP? Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh